Sztuka inspirowana kulinariami

SZTUKA OD KUCHNI • dawno temu

Zacznijmy od początku! Tradycja ukazywania jedzenia w sztuce sięga już starożytności. Od wieków często można było spotkać obrazy przedstawiające martwe natury, na których było widać chleb, owoce i warzywa, czy wino.

Sztuka Starożytna

Archeolodzy odkryli rysunki jedzenia na ścianach egipskich piramid. W kulturze Starożytnego Egiptu wierzono, że rysunki te za pośrednictwem właściwości magicznych będą pożywieniem dla zmarłych.

Zobacz również: Zapraszamy do otwartej kuchni Michała Molendy

Badania historyczne wskazują również, że Grecy i Rzymianie szczycili się ukazywaniem żywności w realistyczny sposób. Szklane misy pełne owoców powszechnie malowane na ścianach rzymskich domów miały na celu ukazać bogactwo rzymskich przysmaków bogatych obywateli.

Sztuka nowożytna

W okresie renesansu martwa natura często ukazywała jedzenie i picie współczesnych ludzi. Realizm i skrupulatna szczegółowość były wtedy niezmiernie cenione. Na czele tego ruchu ukazującego martwe natury było malarstwo holenderskie.

Obrazy wykonywane w tym okresie przedstawiają głównie wystawne bankiety zamożnych obywateli. Mieszczan holenderskich i flamandzkich, którzy pragnęli zaprezentować swoje bogactwo.

Chętnie zamawiali obrazy, by malowano dla nich przedstawienia syto nakrytych stołów. Naczynia ze srebra, złota i szkła, wykwintne dania, pełne naczynia owoców i warzyw, a nawet owoce morza tworzyły właśnie ówczesne wysmakowane kompozycje.

W baroku surowe martwe natury ustawione na ciemnym tle nawiązywały do rozmyślań na temat duchowości i osobistej wiary religijnej.

Sztuka XIX wieku

Kolejny etap ukazywania jedzenia w sztuce wprowadził francuski artysta Paul Cézanne (1839–1906), który jest znany ze swoich licznych obrazów owoców. Kontynuował tradycję przedstawiania martwej natury.

Zmienił w jej przedstawieniu jednak środki ekspresji – jego malarstwo stało się mniej realistyczne, mimo to owoce i warzywa są łatwe do zidentyfikowania. Wprowadza również świeżość, dzięki nowoczesnym jak na tamte czasy dekoracjom i sposobom prezentacji jedzenia.

Następnym znanym malarzem był impresjonista Vincent Van Gogh (1853–1890). Jego szczególny styl można również zauważyć na obrazach martwych natur. Znany jest głównie ze słynnego obrazu słoneczników, jednak był także twórcą wielu obrazów, które ukazywały jedzenie, np. martwa natura z pigwą i cytryną, czy martwa natura z kuflem piwa i owocami.

Sztuka nowoczesna

W sztuce współczesnej znanym artystą malującym produkty żywnościowe był Andy Warhol (1928–1987), który ten sposób krytykował lub podkreślał problemy społeczne ówczesnego świata, np. malując zwykłą puszkę zupy Campbell,

W ten sposób ukazał problem rozwijającej się wtedy kultury masowej i konsumpcjonizmu. Do dzisiaj puszka Campbell jest przez wszystkich rozpoznawana. W tym przypadku jedzenie w połączeniu ze sztuką stworzyło jeden z elementów popkultury.

W sztuce istnieje wiele przykładów ukazywania jedzenia, nakrycia stołów, pięknych zastaw i wnętrz kuchni (w kolejnych wpisach postaram się niektóre szczegółowiej opisać). Od tamtego czasu do dziś nie zmieniło się wiele, wciąż można znaleźć ogromną ilość wizerunków żywności na obrazach, w rzeźbie, na ścianach restauracji, domów i hotelów.

Niezależnie od tego, czy zostały stworzone, aby zaprezentować obfitość danego miejsca czy kraju, czy artysta chciał pochwalić się swoim talentem lub przekazać w ten sposób pewną opinię, jedzenie w sztuce jest nadal bardzo powszechne… i bez wątpienia pozostanie tak przez długi czas.